QEWLÊ HESPÊ REŞ

Lêkolînên li ser edebîyata kurdî van salên dawî bi awayekî fermî di hin
zanîngehan de didomin. Bêguman karekî pîroz e ku di her beşeke vî
zimanî de tez dihêne amadekirin. Bi vî awayî hêvî heye ku gelek
berhemên kurdî ji nedîyarî û wendabûnê rizgar bibin. Di vê xebatê de
berê xwe da berhema jî Qewlê Hespê Reş (Qewlê Borê Qer) ku bi
çeşnê xwe yê edebî, wekî xezanameyeke edebîyata kurdî (kurmancî)
ya serdema Îslamî dihê qebûlkirin. Digel ku du navên wê hene, me di vê
xebata xwe de bêtir navê Hespê Reş bi kar anîye. Çawa ku di nav gel de
li gelek cîyên cihê cihê yên welêt, bi awayên cihêrengî hatîye vegotin,
bi awayekî nivîskî jî di nav ehlê medreseyê de hatîye neqilkirin. Bi
rêçikeke akademîk em li ser vê berhemê û nusxeyên wê sekinîn û
encamên ku em gihaştinê jî, di encamê de hate nirxandin. Çi heye ku li
ser vê berhemê, bi qasî zanîna me, heta niha xebatên wiha nehatine
kirin. Ev xezaname, ji alîyê gel ve hatîye hilberîn, li gelek deverên welêt
hatîye vegotin û bi derbasbûna demê re bûye anonîm. Piştî ku demeke
dirêj bi ser de derbas bûye, edîbên navdar û şarezayên kurd, ev berhem
bi rêbaza edebîyata nivîskî, mayinde kirîye.